Ama batek zioena
2018-04-10 12:06
Iritzia
Ama batek kontatua: ortzirale gau batez, ostatu batean izandako borroka bategatik, bere semea (eta bertze batzuk) preso eraman zituzten. Ama honek kontatu zuen bere semeak urte eta erdi daramatzala preso. Preso dagoela etxetik 400 kilometrotara. Preso dagoela eta 20 eta 40 urte bitarteko kartzela eskatzen diotela!
Zer gertatu zen gazte hauei halako tratu gogorra emateko?, Zer pasatu zen borroka hartan? Zein kalte haundi izan ziren?
Kontsumorako bertze egun bat
2018-03-23 14:27
Iritzia
Attaren eguna, hemen martxoaren 19an ospatzen dena, Vallecasen andereñoa zen Nely ezizenez ezagutzen den emakumeari zor diogu. 1948an, emakume honi eskolako umeen atta batzuk kexaka eta jeloskor joan zitzaizkion Amaren Eguna ospatzen baitzuten eta beraiek ere omenduak izan nahi zutela erranez. Andereño honek beraz, Aitaren Eguna ospatzea erabaki zuen, eta frankismoaren garaian hain errotuta zegoen katolizismoaren eraginez edo, San Jose eguna aproposena izanen zela pentsatu zuen, Nazareteko Jesus beraren aita lurtarra, familia buru kristaua, eredugarria, umila eta langilea irudikatuz hain zuzen ere.
Gaurkoan hala ere, ez naiz hasiko ni besta honek duen jatorri heteropatriarkal eta katoliko honi buruz eztabaidan, honek luzerako eman dezake eta. Gaurkoan, Attaren Egunak, bertze egun anitzek bezala, hartutako bide kontsumista eta komertzialari buruz ariko naiz, nahiz eta hagitz zaila izanen den, ezinezkoa ez erratearren, kontsumoa eta heteropatriarkatua bereiztea.
Miopeak
2018-03-23 14:26
Iritzia
Gau intermitenteak iluntasunaren zati bat Gorkaren begi zuloetan utzita alde egin du. Kafea hurrupa batez edan eta denborarik galdu gabe, Mattini, semeari, arratseko xatarra aldatu dio. Geroxeago, biberoia eman, trabatutako korroka baten bat aterarazi, jantzi, etxea txukundu eta atzo eta herenegun bezala, parkerat joan dira gorgoinetan ibiltzerat.
Hitzetatik ekintzetara
2018-03-23 14:20
Iritzia
Ergela izan behar da pentsatzeko munduaren erdia geldituta mundua ez dela geldituko. Hori bagenekien. Baina ikasi dugu ez dela aski laguntzea, bidelagun izan behar dugula; ez dela nahiko elkartasuna, elkarrekin bidea egin nahi dugula. Teorika ikasi dugu, praktika falta. Hitzetatik ekintzetara.
Guttiengoak gehiengoa gara eta ez gara uste bezain ttikiak
2018-03-18 12:00
Iritzia
Esker mila aunitz izanen dira gure lehenbiziko hitzak, aldian behin tarte hau Garabide Elkarteari eskaintzeagatik. Orri arteko estreinaldia dugunez, saiatuko gara argitzen nor garen eta zer egiten dugun.
Hasteko, Garabide Gobernuz Kanpoko Erakundea da eta kooperazioa da gure lan alorra. Duela dozena bat urte, sortu ginelarik, euskal lankidetza birpentsatu nahi izan genuen, kooperazioan nagusi den asistentzialismotik urrundu eta hizkuntza garapenaren zentrora ekartzeko. Hizkuntza lankidetza deitzen diogu horri, hain zuzen ere, munduko hizkuntza gutxituen biziberritze prozesuen bidelagun izan nahi baitugu, euskararen esperientziatik abiatuta.
Oharkabeko menpekotasunak
2018-03-17 12:00
Iritzia
Izan drogarekiko edo izan beste pertsona batetiko, menpeko izateak aske ez izatera eramaten gaitu. Gainera, norbera nekez ohartu ohi da zerbaiten menpeko dela, gertuko norbait horretaz jabetu eta ikusarazten dion arte. Baina zer gertatzen da gertukoak ere menpekotasun horren jabe direnean?
Teknologiaren gorakadarekin batera, beldur naiz ez ote garen horrelako egoera batean erori. Eta ez naiz teknologiarekiko orokorrean daukagun menpekotasunaz ari, nahiz eta horrek ere askorako emango lukeen. Teknologia jabedunarekiko daukagun dependentziaz ari naiz. Nork ez du ordenagailuz idazteko Microsoft konpainiaren Office tresna erabiltzen, edo bere ordenagailuan konpainia berberaren Windows sistema erabiltzen?
Pantera
2018-03-16 20:00
Iritzia
Animalia zinez ederra da pantera: dotorea, misteriotsua, bakartia eta kolore beltz distiratsukoa. Bortitza eta zakarra dirudien arren, bere burua arriskuan ikusten duelarik bakarrik erasotzen omen du. Arrazoi horrexegatik, 1966ko AEBetan, izen horrekin bataiatu zuten beltzen eskubideak defendatzen zituen mugimendua: Pantera Beltzak. Autodefentsarako zen alderdi hura gizonez zein emakumez osatua zegoen; azken horiek alderdikideen erdia baino gehiago ziren. Emakumeen eta langileen eskubideen alde ere borrokatu ziren, eta, hala, aktibista garrantzitsuak nabarmendu ziren bertan; errate baterako, Angela Davis.
Emandako hizkuntza
2018-02-19 09:45
Iritzia
Eta ez bazituzten indiarrak sarraskitu, meatzeetan esklaboak eta etxeetan morroiak behar zituztelako izan zen. Ordainetan, hori bai, hizkuntza eder eta unibertsal bat jaso zuten”. Arturo Perez Reverte idazle espainiarrak idatzi zuen hori 2009an argitaratutako artikulu batean. Latinoamerikatik Espainiara joandako migratzaileei buruz idatzi zuen, eta Espainiaren kolonialismoaren errepaso bat egin zuen artikuluan. Bere erara. “Orain etorkizun baten bila heldu dira, eman zitzaien hizkuntzak eta inposatu zitzaien erlijioak ekartzen dituzten toki naturalera”. Bai, Espainiak erlijioa “inposatu” egin zien Amerikako indigenei, baina hizkuntza, nonbait, “eman”. Iduri duenez, indigenak mutuak izanen ziren gaztelarrak ailegatu aitzinetik, eta kanpoko norbaitek hizkuntzaren bat emateko esperoan egonen ziren. Perez Revertek artikulu horretan errandakoek ongi laburbiltzen dute nazionalista espainolen pentsaera. Eta ez da Amerikara joan beharrik hori konprobatzeko, Europan menpean dituzten herrietan ere berdin jokatzen baitute. Estatu baten botere militarrak eta politikoak eman dio gaztelaniari gaur egun duen nagusitasun estatusa, ez bertze deusek.
Usteak nerabezaroan
2018-02-15 13:29
Iritzia
Nerabezaroaren ezaugarri nabarmenetako bat lagun taldeak hartzen duen garrantzia da. Bere identitatea eraikitzeko ahaleginetan, orain arte umea izan den gaztetxoak, gurasoengandik bereizteko beharra sentitzen du eta talde bateko partaide izaten saiatuko da nola edo hala. Egoera honetan, taldekideek bezala jantzi nahi du, beraiek bezala pentsatu nahi du eta, ahalegin horretan, bere portaera taldearenera egokituko du. Ez da batere erraza! Zein da emanen dudan irudia? Nolako jokaera izanen dut? Onartuko naute naizen bezalakoa adierazten banaiz?
Hil da Jainkoa
2018-02-15 13:28
Iritzia
Esaldi horixe bururatu zitzaidan, hileta elizkizun jendetsu batean nintzela, elizako atean, hanka bat kanpoan nuela. Egia, ez nintzen apezak zionari so, ez bainuen aditzen ere, eliz atariko marmarra aunitz indartsuago baitzen. Horrexegatik ari nitzen burutazio horietan, alegia, han zegoen jendeak hil berria ezaguna zuelako joan zen bertara, baina ez zuen nonbait deus haundirik espero elizkizunetik. Eta ez zuen garai batean ‘hala egin behar zelako’, zigor mehatxupean bazen ere, egiten zen bezala, errespetua eta isiltasuna gordetzeko beharrik meza ari zen bitartean.
Begia masaila trukean
2018-02-15 13:27
Iritzia
Ezkerreko belarri ondoan deabrua, eskuinekoan aingerutxoa. ‘Begia begiaren truk’ dio batek mendeku eske masailak gorriturik. ‘Bertze masaila jartzeko’ eskatzen du bertzeak, begiak zuri-zuri. Bibliak ere bi joerentzako lekua badu nonbait, nola ez dugu bada guk zalantza izanen? Otxarkoagako hilketen moduko berriek jartzen gaituzte ispiluaren aurreko kontraesan horretan.
Infinitua
2018-02-15 13:25
Iritzia
Denbora ez da bat, bi, hiru, lau... Baina iraungitze data dute kotxeek. X kilometro, X urte. Telefonoak ere denbora zehatz baterako programatzen dituzte. Denbora ez da bat, bi, hiru, lau... Hori denbora erritmikoki kontatzea da. Timothy Morton filosofoak dioen bezala, unibertso osoan bila dezakezu seinalatzeko zerbait, denbora deitzen ahal diozuna. Ez duzu aurkituko, egitan seinalatzen duena denbora bera delako. Denbora ez da bat, bi, hiru, lau... Baina zer da infinitua? Izanen zinateke hilezkorra aukera emanen balizute? –Ez. Orduan bizitzak ez luke zentzurik izanen. Beti ni izaten? Aspertuko nintzateke, nazkatu... Nahiago zuhaitz bat izan. –Ba ni bai. Jakinmin handia dut eta badakizu zenbat ikasiko nukeen? 0tik hasten ahalko nintzateke hainbat aldiz, pertsona bezala garatu eta hobetu... –Denbora ez da bat, bi, hiru, lau... Baina infinitua baino nahiago 500. Edo 100. 100 urte bizita konforme ;-)
Hamar urte
2018-02-15 13:22
Iritzia
Oroitzapen lauso bat bertzerik ez dut 2008ko urtarrilaren 6 hartan Lesakan gertaturikoaz. Orduan ez nintzen herrian bizi, eta uste dut komunikabideetatik izan nuela gertaturikoaren berri. Biharamuneko irudiek inpaktatu ninduten, bereziki: Igorren aurpegia ubelduraz josia, lepoko zuria eta kablez beteriko gorputza, ospitaleko ohe batean. Eta titular bat han eta hemen, bueltaka: Guardia Zibilaren torturaren ondorioz Donostia Ospitalera eraman zutela lesakarra, saihets bat puskatuta eta birika perforatua.
Sexismoaren izeberga I: Musika
2018-02-15 13:22
Iritzia
Segur aski, noizbait ikusiko zenuten izebergaren irudia. Izebergak bere %10a bakarrik erakusten du. Matxismoa irudikatzeko ere balio du: azpian dagoen %90a ez baitugu ikusten. Emakumeak zanpatzen gaituztelarik, bortxatzen gaituztelarik edo hiltzen gaituztelarik argi ikusten dugu. Ikusten ez duguna berriz egunerokoan dugu eta tarte hau erabili nahiko nuke puskaren bat agerian uzteko.
Oinak eta zangoak
2018-02-15 13:20
Iritzia
Bi izarrek elkar agurtu dute Anoeta futbol-zelaiaren erdian. Batek, bere oinekin dantzan jartzen du mundua. Arerioek eta ikusleek zertarako gai den jakin arren, beti topatzen du zirrikituren bat ihes egiteko eta jendea eta kontrarioa harritzeko, noiznahi badu bertzea txunditzen duen ateraldiren bat. Munduko onena da berean. Bertzea Leo Messi da eta zangoak erabiltzen ditu.
Nabarmenak
