Berako ur-kolektorea iragazkortu, babestu eta ibaiertzak lehengoratzeko lanak bukatu dituzte

Ttipi-Ttapa 2021ko abe. 23a, 10:00
Ingurumeneko zuzendari nagusia, Berako eta Lesakako alkateekin eta teknikarieki batera Bidasoa ibaiertzan.

Nafarroako Gobernuko Ingurumeneko zuzendari nagusiak, Pablo Muñozek, Berako kolektorearen obrak bisitatu zituen asteazken eguerdian, San Martin presa bota zutenean agerian gelditu zen hondakin-uren kolektorea iragazkortzeko (Bidasora ur zikinik ez ihes egiteko) eta babesteko lanak bukatu ondotik, bai eta inguruko ibaiertzak lehengoratzeko lanak ere. Aitor Elexpuru eta Ladis Satrustegi, Berako eta Lesakako alkateak eta Nafarroako Ingurumen Kudeaketako (GAN-NIK) Luis Sanz eta NILSAko Fernando Mendoza enpresetako zuzendari-kudeatzaileek ere parte hartu zuten bisitan.

Obra gehienak, ibilguaren barneko makineria-jarduerak barne, 2021eko irailaren 1ean hasi eta urriaren amaiera aldera bukatu dituzte; egiteko gelditu dira ibaiertzak moldatzearekin loturiko jarduera txikiak, geldialdi begetatiboaren garairako.

Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak ibaiertzak leheneratzeko eta kaltetutako ertzak landareztatzeko proiektua egin du, eta 137.000 euroko kostua du.

Gainerako esku-hartzeetan, kolektorearen hasierako aseguramendua egin dute, azpiegiturari egonkortasuna emateko eta arrainentzako arrapala bat eraikitzeko, kolektoreak sortutako jauzi txikiaren iragazkortasuna hobetzeko asmoarekin.

120.000 euroko kostua izan duen obra NILSAk sustatu du, obrek kaltetutako kolektorearen jabe gida, eta proiektua eta obrak Nafarroako Ingurumen Kudeaketaren (GAN-NIK) kontura egin dira.

Kolektorearen egonkortasuna ziurtatzea, ibaiaren iragazkortasuna hobetzea eta ibaiertzak lehengoratzea

Egindako lanek helburu hirukoitza dute: lehenik eta behin, kolektorearen egonkortasuna hobetzea, azpiegitura ziurtatuko duen esku-hartzearekin. Berako Zentraleko presa eraisteko lanak 2016an egin ondotik, LIFE IREKIBAI Ríos Abiertos proiektuaren barnean, bistan gelditu zen Bera eta Alkaiaga konektatzen duen hondakin-uren kolektorea. Bere garaian, kolektorea presa txikiko ontzian bildutako ur azpian eraikita eta urperatuta zegoen, eta presa kendu zutenean bistan gelditu zenez, egonkortasuna arriskuan egon zitekeen.

Bigarrenik, kolektoreak sortutako jauzi txikiaren iragazkortasuna hobetzea, arrapala eraikita, tarte horretan dauden salmonidoak (lanproia, aingira, kolaka, eta abar) baino mugikortasun txikiagoko espezieak igarotzean oztopo garrantzitsurik izan ez dezaten. Nabarmendu behar da arrainentzako arrapalaren diseinua eta proiektua GAN-NIK-eko teknikariek egin dutela, eta Javier Sanzen aholkularitza izan dutela, eko-hidraulikan eta arrainen igarobideen ebaluazioan aditua, Valladolideko Unibertsitatean.

Arrainentzako pasabiderako (harrizko blokeekin egindako arrapala), hormigoitutako harri-lubetaren arrapala bat egin da, landatar itxurakoa, arrapalan blokeak sakabanatuta jarrita, zimurtasuna izateko eta uraren fluxuaren abiadura gerarazteko eta murrizteko. Arrainentzako pasabidetik behera, eta urek eragiten duten zuloa saihesteko, energia xahutzeko putzu bat egin da, hormigoizko harri-lubetaz estalia, irtengune hidraulikoa gerta ez dadin; alegia, trantsizioa gutxi gorabehera jarraitua izateko eta arrainek atseden hartu ahal izateko haientzako pasabidea igotzean.

Hirugarrenik, Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak proiektu bat egin du Bidasoaren eskuineko ertzean eta Zia errekaren bokaleko eskuineko ertzean hondatuta dauden babesak leheneratzeko, harri-lubeta bat partzialki erori ondotik hiri-zatian higadurak egonkortze aldera. Halaber, kaltetutako ertzak landareztatu dituzte, Ingurumeneko Zuzendaritza Nagusiak eta GAN-NIK enpresa publikoak aldez aurretik egindako obren jarraibideak jarraituz, hori guztia 137.000 euroko kostuaren truke.

Kolektorea iragazkortzeko eta babesteko lanak eta ibaiertzak lehengoratzeko obrak aldi berean eta koordinatuta egin dira, ibaiari ahalik eta kalte gutien egiteko eta eremu berean makina bi aldiz sartzea saihesteko.

Publizitatea eta erakundeen dirulaguntzak ez dira nahikoa TTIPI-TTAPAren eta ERRAN.EUSen etorkizuna bermatzeko, eta zu bezalako irakurleen babesa behar dugu aitzinera egiteko.


Egin TTIPI-TTAPAren lagun