[GUTUNA]: EH Bilduk eta Geroa Baik traizio egin diote euskarari Nafarroan?

Egun hauetan, Nafarroako errepideetatik igarotzen da Korrikaren suge koloretsua, fosilizatzeko arriskuan dagoen hizkuntza batentzat haize freskoa dariona eta bere eragin mediatikoaren bidez, euskarak Erresuma Zaharreko bazter guztiak hartzen dituelako irudikeria eragiten duena.

Hala ere, Lingua Vasconum Primittiae-ren sorterrian, Nafar Erreinu Zaharrean hain zuzen ere, euskararen egoera kezkagarria da oso, zeren Nafarroa Oinez-en eta Korrikaren oihartzun mediatikoaz gain, errealitate gordinak frogatzen du Nafarroan euskararen hedapena geldialdirantz doala, azken hamabost urteotan gorakada ñimiño bat gertatu bada ere.

Ildo horretan, Maria Chiviteren Gobernua, Herri Administrazioetan euskararen erabilera arautuko duen foru dekretu berri bat prestatzen ari litzateke, eta bertan, ustez, eremu mistoan eta ez-euskaldunean euskararen balorazioaren derrigortasuna desagertuko litzateke. Horrekin batera, D ereduko matrikulazioek behera egin dute, jaiotza tasak murriztu egin duelako eta PSNk eta UPNk ingelesaren aldeko apustu garbia egin dutelako eta horrek guztiak Nafarroan euskararen etorkizuna zalantzazkoa dela iragartzen du.

Egoera horretan, espero izatekoa zen Geroa Baik eta EH Bilduk, Chivite presidentea behartzea oposizioetako merezimendu-lehiaketan euskara gainerako hizkuntza komunitarioekin lehenbailehen parekatzera horrela, egoera hauek saihestea: Erizaintzako azken EPEa, euskara meritutzat hartu ez zuena, edo Chiviteren Gobernuak berriki hartutako erabakia, «Osasunbideak eremu mistoan egindako deialdi guztietan euskara meritutzat ez hartzea».

Hala ere, Geroa Bai lotuta leudeke Boterearen poltronarekiko duten atxikimenduagatik, Nafarroako Gobernuan PSNrekin batera gobernatzeagatik; aldi berean, EH Bilduk bere udal boterea indartzeko helburua beteko zukeen, Iruñeko Alkatetza eta NUKFko Presidentetza lortuta.

Euskara, beraz, babes politikorik gabe legoke Nafarroan, Geroa Baik eta EH Bilduk isileko akordioa izango luketelako Chiviteren PSNrekin, hau da, euskara hizkuntza gutxitua dela salatzea, baina lingua navarrorum hizkuntza koofiziala Nafarroan ezartzea dakarten ekintza politikoak egiteari uko egitea.

Era berean, akordio horrek eragotzi egiten du eremu mistoko eta ez-euskalduneko enplegu publikoko deialdien balorazioan euskararen merezimenduak Europako Erkidegoko gainerako hizkuntzekin parekatzea. Horrek esan nahi du euskara eremu euskaldunera mugatuta geratuko dela, eta hizkuntza fosilizatu gisa geratuko dela Erresuma Zaharreko gainerako lekuetan.

Aurrekotik ondoriozta daitekeenez, beren burua abertzale omen duten alderdiek euskara erabiliko lukete trukerako txanpon gisa beren botere-partzelak mantentzeko eta Euskararen defentsa bertan behera uzteko estrategia horren barruan, Gara,  Noticias Navarra, Argia edo Berria bezalako komunikabideen zentsura sartuko litzateke, EH Bilduren eta Geroa Bairen ahotsen transmisio-uhal huts bihurtuta.

Horrela, hedabide horiek Chiviteren Gobernuak euskara ikastearen sustapenean egindako lan bikaina eta horretara bideratutako funts publikoen gehikuntza bere irakurleei helarazten ariko lirateke, Orkoiengo eta Lizarrako udal ordenantzetan euskararen ostrazismoa gaitzestearen errealitate gordina alde batera utziz, baita PSNk D Eredua Lerin edo Mañeru bezalako herrietara zabaltzeari uko egitea ere.

Laburbilduz, bere poltronetan jarraitzearen truke EH Bilduk eta Geroa Baik euskara traizionatu dutenez, euskararen aldeko mobilizazio orokorraren aldarrikatzea premiazkoa da, zeren ildo horretatik jarraituz gero, epe ertainari begira euskararen kartografia txikituko da, foru lurraldean barreiaturik dauden uhartetxo ideologiko edo sentimentaletan eta Nafarroako ipar-mendebaldeko eta ekialdeko ohiko zokoetan preso geratuz, Erresuma Zaharreko gainerako lekuetan hizkuntza fosilizatu gisa geratuz.

Germán Gorraiz -Analista