Patxi Castillo Bortzirietako mankomunitateko presidentea eta Fernando Mendoza Hondakinen Partzuergoko kudeatzailea eta Nafarroako hainbat mankomunitatetako ordezkariak Berako Lenkonea jatetxean (Churrut hotelean) izan dira asteazken honetan, Demasiado bueno para tirarlo/Onegia da botatzeko” "Me lo llevo/Nik eramango dut, Nafarroako ostatu, jatetxe eta lokaletan elikadura-aprobetxamendua bultzatzeko hasi den kanpaina aurkezteko.
Nafarroan hondakinak prebenitzeko Europako Astearen barrenean, Nafarroako Hondakinen Partzuergoak ekintza hau aurkeztu du. Horretan, ontzi konpostagarriak banatuko dituzte ostatu eta jatetxeetako bezeroek soberako janaria eraman ahal izateko. Nafarroako Hondakinen Partzuergoan ordezkatuta dauden 14 mankomunitateetan eta Baztango udalean eginen dute.
70.000 tuper
Demasiado bueno para tirarlo/Onegia da botatzeko; Me lo llevo/Nik eramango dut kanpainak 70.000 tuper banatuko ditu eta partzuergoan dauden mankomunitate guztietako 650 ostalaritza-lokaletara zabalduko da. Ontziak material konpostagarriz eginak dira, eta erabili ondoren, nahi adina aldiz berrerabili eta gero, konpostagailu batean edo bosgarren edukiontzi gisa ezagutzen den edukiontzi organikoan utzi ahal izanen dira.
Tuperrekin batera, ostalaritzako lokalek banakako poltsak eta mahai-zapiak banatuko dituzte mahaikide bakoitzarentzat. Poltsak eta mahai-zapiak Nafarroan egiten dira Smurfit Kappa Zangozan modu jasangarrian eta ziurtatuan kudeatutako tokiko baso-eremuetako lehengai berriztagarriekin.
Kanpaina honetan elikagaiak alferrik galtzea eta hondakinak prebenitzea saihesteko erabiltzen diren paper-poltsa berrerabilgarriak zelulosa-zuntzez eginda daude. Zuntz horiek zuhaitzen saretutik eta zerratutako zuraren industriako hondakinak prozesatzetik ateratzen dira. Birziklagarriak eta biodegradagarriak dira, bi eta bost hilabete bitartean deskonposatzen dira eta ontzien garraioan plastikozko poltsak erabiltzea saihestuko dute.
Gainera, parte hartzen duten jatetxeek eta tabernek, kanpaina hau ilustratzen duten 160.000 mahai-zapien bidez janari-soberakinak aprobetxatzeko gonbidapena egingo diete bezeroei, 'Me lo llevo/Nik eramango dut' lelopean.
Kanpaina, Calle Mayor Comunicación y Publicidad asmatu eta diseinatua, aste honetan jarri da abian eta urtea bukatu arte eginen da.
Ekimenak ostalariak eta kontsumitzaileak kontzientziatu nahi ditu kontsumorako egokiak diren baina ez merkaturatzeko elikagaien soberakinak murrizteko beharraz.
Nafarroan urtero 115.000 tona elikagai zaborretan
Kalkuluen arabera, Nafarroan 115.000 tona elikagai baino gehiagok bukatzen dute zaborretan urtero. Elikagaien xahuketaren % 42 etxeetan gertatzen da, eta, beraz, nafar bakoitzak, banaz bertze, 75 kilo janari alferrik xahutzen ditu urtean.
Hondakinen Partzuergoa, ontziak banatzeko kanpaina honen sustatzailea, Nafarroako Gobernuak, Lurralde Kohesiorako Departamentuaren bitartez, eta hondakinak kudeatzeko 15 toki erakundek osatzen dute: Araxes Garaia, Baztango Udala, Bidausi, Bortziriak, Eska Salazar, Irati, Malerreka, Mairaga, Mendialdea, Montejurra, Zangoza, Sakana, Erriberagoitia, Erribera eta Izarbeibar/Valdizarbe.
Jatetxe-arloan elikagaiak xahutzea
Elikagaiak alferrik galtzeak esan nahi du hondakinak ekoiztean, eraldatzean, banatzean eta kudeatzean inbertitutako baliabideak xahutzea, hala nola ura, lurzorua, ongarriak, energia, lana, etab.
Sukaldaritza komertzialean eta kolektiboan, alferrik galdutakoak merkaturatutako bolumen osoaren % 13 gainditzen du. Kantitate handienak % 20arekin egindako plateretan eta % 15arekin egindako fruta eta barazkietan ematen dira. Platereko hondarrak, jankidearen zati baten erantzukizuna dena, % 30era iristen dira.
Menua tresna egokia izan daiteke elikagaien xahuketa kontrolatzeko. Aurretik programatu behar da, batez ere beharrezkoak ez diren gastuetarako, bai gastu ekonomikoetarako, bai ingurumen-gastuetarako.
Menu bat egitea lan konplexua da; horregatik, Nafarroako Hondakinen Partzuergoak ostalaritzak bere eguneroko zereginetan alferrik ez galtzeko egiten duen lana babestu eta aitortu nahi du.