«Gure inguruko gazteon artean gailentzen ari den pasibotasunak» bultzatuta, gazteek gaur egun dituzten «arazo errealak» zein diren jakiteko azterketa edo diagnostikoa egin da Baztan, Bertizarana eta Malerrekan. Hiru eskualdeetako 30 bat lagun elkartu eta guztira 261 gazteri euren kezka nagusia zein den galdetu diete. Aurtengo martxo eta ekaina bitartean egin da galdeketa eta orain bildutakoaren berri eman dute: lana da gehienen kezka iturri nagusia.
Malerreka eta Bertizarana
Malerreka eta Bertizaranan 109 gazteri galdetu zaie zein den euren kezka iturri nagusia. Erantzun bat baino gehiago eman ditu bakoitzak, baina gehien errepikatu dena lana izan da: galdetuen %58ri edo bertzela erranda, 109 gazteetatik 63ri, lanak sortzen die kezkarik nagusiena. Honen inguruan, «lan gutti dagoela» diote gehienek (24k erantzun dute hori), «eskualdean ez dagoela lanik» ere erran dute (12 erantzun), «gaztea izateagatik diskriminatuak sentitzen direla» ere adierazi dute (10 erantzun), eta «lan mundurako lehen urratsa oso zaila dela» ere bai (7 erantzun). Horiek dira aipatuenak.
Errepresioak ere kezkatzen ditu gazteak, galdetuen %41ek hala adierazi dute. Honen barne, «kontrol soziala» (22 erantzun), «polizia kopuruaren gorakada» (15 erantzun), «errepideetako kontrolak» (9 erantzun), «polizia presentzia herrian egunero» (8 erantzun), «ez dute zerbitzurik ematen» (8 erantzun) eta «beldurra erabiltzen dutela» (6 erantzun) erantzun dute gehienek.
Aisialdiak ere ezinegona sortzen die, galdetuen %31ri behintzat bai, eta honetan batez ere «gazteek elkartzeko gunerik ez dutela» azpimarratu dute gehienek (20 erantzun). «Herrian juergarik ez dagoela» pentsatzen duenik ere bada (7 erantzun).
Indibidualismoak ere kezkatzen ditu elkarrizketatuen %29. Honetan zera diote gazte gehienek: «ez dugu talde izaerarik», «gauzak antolatzeko gogorik ez», «etxean gero eta denbora gehiago», «pasibotasuna eta hezkuntzatik dator arazoa».
Euskara ere kezka iturri nagusienen artean dago, galdetuen %26k hala iritzi diote. Etxebizitza ere aipatu dute elkarrizketatuen %25ek.
Beraz, kezka aipagarrienak hauek dira Malerreka eta Bertizaranan: lana, errepresioa, aisialdia, indibidualismoa, euskara eta etxebizitza.
Baztan
Baztango ia herri gehienetan 152 gazte elkarrizketatu dira eta hemen ere lana da ezinegon nagusiena sortzen duena. Erantzun bat baino gehiago eman ditu gazte bakoitzak eta kezka nagusiak lana (%49), drogak (%33), errepresioa (%30), politika (%30), etxebizitza (%22), hezkuntza (%21), eskuara (%20), indibidualismoa (%18) eta proiektu txikitzaileak (%14) direla ikusi da.
Lanaren inguruko kezka nagusiena «bertan lanik ez egotea» da gehienentzat –39 erantzun–. «Baldintza kaxkarrak» ere aipatu dituzte (16 erantzun), eta «ikasi edo gustuko duenarekin zerikusirik duen lanik ez» dagoela ere aipatu dute (8 erantzun). «Nekazaritza indartzea beharrezkoa» dela erran dute batzuek (6 erantzun) eta «Iruñeko zentralizazioak» kezkatzen dituenik ere bada (5 erantzun).
Drogak ere kezkatzen ditu gazteak, eta batez ere, «gazteen kontsumo arduragabea» (18 erantzun), «ondorioekiko kontzientziazio eza» (18 erantzun) eta «gero eta kontsumitzaile gazteagoa eta zabalagoa izateak» (16 erantzun) eragiten die ezinegona. «Kontsumoarekiko heziketa eta informazio beharra» (8 erantzun) eta «gaia tabua dela» (7 erantzun) pentsatzen duenik ere bada Baztanen.
Errepresioa da Baztango hirugarren kezka iturri nagusia. Honen inguruan, «presentzia polizial itogarriak» kezkatzen ditu batez ere (21 erantzun), baita «errepideko edo politikoak diren kontrol gehiegi» (19 erantzun) izateak ere. «Izua sartuz gazteria geldiarazi nahi dutela» ere erran dute 9 lagunek eta «errepresio politikoaren biktima» direla ere badiote bertze horrenbertzek.
Politika kontuetan «udal kudeaketa kaxkarra» eta «demokrazia eza» dira gazteei batez ere kezka sortzen dietenak, bakoitzean 24na erantzun jaso dira. «Batzarreak indartu» behar direla eta «Baztango sosa Elizondon zentralizatzen dela» ere aipatu dute. 7 eta 5 erantzun izan dira, hurrenez hurren.
Eta orain, gazteak zerk kezkatzen dituen bilduta eta «arazo asko gazte izateagatik soilik direla ikusita», arazoei gazte guztien artean aurre egitea izanen da erronka.