Petto

Haur denboran, etxeko euskara galtzera utzi, eta fuerte aritzen ginen gaztelaniaz, baina euskal hitz mordoxka txertatua genuen geure erdara berezi hartan. Pilotan ari ginela, konparaziora, noiznahi aditzen zen «¡Menuda ‘ucha’!», batek bertzeari espantuz errana. Alegia, norbaitek huts egin zuela (gehienak ez ginen Inaxio Errandonea izateko jaio).

Noizbait ere, aspaldi, telebistan futbol partidua ikusten ari nintzela, harritu egin nintzen komentarista lanean ari zen Alfredo Di Stefano futbolari famatua izan zenari aditu nionean «¡Menudas huchas, parece del Domund!». Nonbait, jokalariren bat huts egiten ari zen, eta kontrarioari mesede egiten ari zitzaion. Jaun hura Real Madrilek fitxaturiko argentinarra baitzen, neure baitan pentsatu nuen XIX.-XX. mendeetan Ameriketara emigratu zuen euskaldunen bati aditu izanen ziola solas hori, gure gisara euskarak kutsaturiko erdara zuen norbaiti, baina bere hizkuntzaren logikan entenditu izanen zuela hucha egitea karitatea egitea zela; badakizue, gaztelaniazko hucha euskarazko eltzeitsua baita.

Gaur egun, ez dakit noiztik, hutsa eta huts egitea horiekin batera, ez dira gure artean batere arrotzak erdaratik ekarri ditugun fallua eta fallatu (mugaren hegoaldeko jendeaz ari naiz); edo, are okerrago, faiua eta faiatu (ai, hau beharriko mina!). Iruñean irakasle xiberotarra dugu Zaldiko Maldikoko kantu tailerrean. Haren eskutik egin dugu Julia Fernandez Zabaleta pastorala sortzeko bidea. Hura buru, den-dena ikasi behar izan dugu. Huts edo oker egiten genuen aldiro, hark xuxentzen gintuen, noski. Kargu hartu ere bai (beharko!), kasurik egiten ez bagenion: «petto sobera egin duzue gaur; honela ezin dugu segitu». Zenbat aldiz aditu ote diogu petto hitza? Zer erran nahi zuen ongi konprenitzeko adina aldiz bai. Petto, Iparraldean, huts da. Ttipi Ttapa etxean hartzen duzuen aunitzek jakinen duzue. Nik ez jakinki, ordea!

Herri antzerki hori, pastorala, elkarlan handiaren fruitu zoragarria izan da. Elkarrekin aritu gara, eta elkarrengandik izugarri ikasi dugu. Esperientzia trukea ere izan da, eta solasena ere bai. Petto ja sartua dugu gure hiztegi partikularraren zakutoan.

Publizitatea eta erakundeen dirulaguntzak ez dira nahikoa TTIPI-TTAPAren eta ERRAN.EUSen etorkizuna bermatzeko, eta zu bezalako irakurleen babesa behar dugu aitzinera egiteko.


Egin TTIPI-TTAPAren lagun