Emandako hizkuntza

Erabiltzailearen aurpegia Mikel Rodriguez Landa 2018ko ots. 19a, 09:45

Eta ez bazituzten indiarrak sarraskitu, meatzeetan eskla­boak eta etxeetan morroiak behar zituztelako izan zen. Ordainetan, hori bai, hizkun­tza eder eta unibertsal bat jaso zuten”. Arturo Perez Reverte idazle espainiarrak idatzi zuen hori 2009an argitaratutako artikulu batean. Latinoameri­katik Espainiara joandako migratzaileei buruz idatzi zuen, eta Espainiaren kolonialismoaren errepaso bat egin zuen ar­ti­kuluan. Bere erara. “Orain etorkizun baten bila heldu dira, eman zitzaien hizkuntzak eta inposatu zitzaien erlijioak ekar­t­zen dituzten toki naturalera”. Bai, Espainiak erlijioa “inposa­tu” egin zien Amerikako indigenei, baina hizkuntza, non­bait, “eman”. Iduri duenez, indigenak mutuak izanen ziren gaztelarrak ailegatu aitzinetik, eta kanpoko norbaitek hizkun­tzaren bat emateko esperoan egonen ziren. Perez Revertek artikulu horretan errandakoek ongi laburbiltzen dute nazionalista espainolen pentsaera. Eta ez da Amerikara joan beharrik hori konprobatzeko, Europan menpean dituzten he­rrietan ere berdin jokatzen baitute. Estatu baten botere militarrak eta politikoak eman dio gaztelaniari gaur egun duen nagusitasun estatusa, ez bertze deusek.

Nazionalismo espainolak, ordea, gaztelania normaltasunaren eta uniber­tsaltasunaren adierazletzat aurkezten du, eta normala da hori egitea, nazionalismo espainolaren izateko arrazoi nagusietako bat baita bertze hizkuntzak eta kulturak desagerra­razten saiatzea. Okerrena da, duen boterearengatik eta eraginarengatik bertze hizkuntzen hiztunongan ere gaztelaniarekiko dependentzia sentimendu bat sortzen digula. Euskal­dun guziok guttienean elebidunak gara; Hegoaldekoak, euskara-gaztelania elebidunak. Erdaldun aunitzek goraipatzen dute gure elebitasuna, eta euskaldun aunitzek ere zorteko sentitzen dute haien burua gaztelania jakiteagatik. Pribilegiatu moduko zerbait sentiarazten gaituzte aunitzetan, baina pentsaera horrek guziak oinarri faltsuak ditu. Zehazki, dominazioaren oinarriak dauzka. Gure buruari egin ohi diogun galdera da zer bada garen euskaldun: herri euskaldun batean jaio ginelako, etxean beti egin dugulako, ama edo aita euskalduna dugulako, ikastolan ikasi dugulako… Baina ez da hori gure buruari egin beharko geniokeen galdera. Galdetu beharko genioke ea zer bada dakigun gaztelaniaz. Eta erantzuna bilatuz, agian, ondorioztatuko genuke hizkuntza hori jakiteko betebehar legala dugula, eta ez, ordea, euskara jakiteko betebehar legala. Eta ondorioztatuko genuke gure elebitasuna goraipatzen duten elebakar horiek praktikan lasai bizi litezkeela, haiek aukera baitute haien hizkuntza exijitzeko bertzeei, eta segurtasuna baitute ber­tzeek bai edo bai gaztelania jakinen dutelako, horretara behartuta daudelako. Euskaldun aunitzei etsipena eragin ohi die horrek, “egia da, denok dakigu gaztelaniaz, zertarako ne­katu euskararekin”. Euskara utopiaren, desioen eta folklo­rearen munduan kokatzen du nazionalismo espainolak; gaztelania, berriz, errealitatea eta errealismoa da. Baina hor ez dago ez berdintasunik, ez justiziarik, ez legitimotasunik. Hori dominazioa da, eta Espainiak horretarako “eman” zigun bere hizkuntza. Dominazioarekin bi gauza bakarrik egin litezke: aitzin egin, edo amore eman.

Publizitatea eta erakundeen dirulaguntzak ez dira nahikoa TTIPI-TTAPAren eta ERRAN.EUSen etorkizuna bermatzeko, eta zu bezalako irakurleen babesa behar dugu aitzinera egiteko.


Egin TTIPI-TTAPAren lagun