14 urte bete gabe zituela hasi zen lanean: «eskola utzi behar izan nuen». Maletak hartu eta herrira jo zuen haurtzain: «urte eta erdiz bi haur zaindu nituen». Ondotik, medikuaren etxean aritu zen. Gisa guztietako lanak egin behar izan zituen: «etxeko lanez gain, baratzean aritzen nintzen eta gaixoak hartzen nituen». Lau urtez egunero egin zuen lan: «modua zenean, igande arratsaldetan plazan dantzatzeko edo etxekoak bisitatzeko aukera izaten nuen». Herriko fabrikan ere ibilia da: «lan ona nuen baina hiru urtez bakarrik aritu nintzen, ezkondu nintzen arte. Hala izaten zen, emakumezkook ezkontzea erabakitzen genuenean kitapena eman eta kanporatu egiten gintuzten».
Urte «gogorrak»
Jarraian egun diharduen ostatua hartu zuen. Hasiera «zaila» izan zen: «esperientziarik ez nuen, ekaina zen eta sanferminak gainean genituen...». Fabrika handitu zuten arte (1970-1972) «lan gutti» egin zuten, baina ederki sumatu zuten eragina: «orduan 100 bazkari baino gehiago eta 90 bat afari ematen genituen». Lo eskaseko eta lan aunitzeko urteak izan zituzten: «aunitzetan 04:00etan ixten genuen eta 08:30 aldera ireki». Gaur egun, berriz, «egun handienak sanferminak, San Anton eguna, kinto bestak eta inauteriak izaten dira».
Batzuek besta egin ahal izateko bertzeek lan egin behar izaten dute eta horren adibide da lesakarra. Izan ere, egun berezi horiek guztiak lanean pasa ditu: «inauteriak legeztatu eta lehendabizikoz ospatu zirenean 17 urte inguru izanen nituen eta medikuaren etxean ari nintzen». Etxeko balkoitik ikusi ahal izan zuen lehendabiziko karro hura: «Lesakako banda atera zen, mariatxiz jantzita eta musika jotzen. Hagitz-hagitz polita izan zen...». Lehen zakuzaharrak, berriz, ostatuko atarian ikusi zituen: «urte batean pila bat bildu zirenez, erdiek ohiko buelta egin zuten eta bertze erdiak Etxeberritik abiatu ziren».
Giro «polita eta berezia»
Bizpahiru urteren buruan, igandetan ostatua ixten hasi ziren. Hortaz, azken hamar urteetan zakuzaharrak bertatik bertara ikusteko aukera izan du. Pozgarria da berarentzat berak gozatu ez duena ondorengoek behintzat gozatu ahal izan dutela ikustea: «alabak ostatuan lanean ari ondotik hasten zuen besta eta bilobek barrutik bizitzeko aukera izan dute. Urteren batean zakuak josten ere lagundu izan diet, gustura aski gainera». .
Larunbatean eta astelehenean, berriz, sukalde bazterretik bizi ditu inauteriak: «eguneroko jantziak utzi eta paratzen dituzten mozorroak, egiten dituzten antzerkiak... ikustea aunitz gustatzen zait». Urtez urte izan duten giroa gustuko duela antzematen da, irria ezpainean duela kontatzen ditu kontuak... Aurten ez da guttiagorako izanen. Izan ere, «fraindarrak etorriko dira astelehenean, soinua izanen dugu… polita eta berezia izanen da».