Etxetik urruti eguneroko min eta gabeziak arintzera

Ttipi-Ttapa 2017ko api. 15a, 07:00

Koldobike Gorostiza Uriguen bi semeekin, Andrey ezkerrean eta Beñat eskuinean.

Errusiako bi haur etorriko dira uda honetan gure eskualdera
Atarrabia Elkartasun Elkarteari esker, Andrey ­bosgarren urtez etorriko da aurten Siberiatik Arantzara eta Olga Zubietara. Gisa honetako elkartasun proiektuekin, bertzelako bizi ­ereduak ikusteko aukera dute egunerokoan hainbat gabezia dituzten haur hauek.

 

«Ama, ni Arantzara joateko paperak egin dituzu? Eta zenbat denbora falta zait Arantzara joateko?». Halaxe, irrikaz eta gogotsu dago Andrey sorterria utzi eta ber­tze urte batez udan Aran­tza­ra etor­­tzeko. Atarrabia El­karta­sun Elkarteari esker, Siberiako Nizhne­vartovsk he­rri­tik etorriko da, eta be­rekin batera, ber­tze bederatzi neska-mutiko eto­rriko­ dira­ Nizhenevartovsk eta Bryansketik (Txernobiletik hurbil) Nafarroara: Anna, Danila, Viktoria, Dimitri, Karina, Olga, Maksim, Arina eta Olga. Andrey ez da eskual­dera etorriko den baka­rra izanen, Olga­ Zubietara eto­rriko delako. 10 eta 17 urte bitarte dituzte eta ekainaren 17tik irai­la­ren 1era gure artean egonen dira.
Egoera larrian bizi diren familietatik eta harrera etxeetatik datozen neska-mutikoak dira. Koldobike Gorostiza Uriguen aranz­­­­­ta­rrak ongi ezagu­tzen du haur horien egoera, aurten borzgarren aldiz har­tuko baitute Andrey etxean. Berak konta­tu digunez,­ «ha­gitz baldintza ez­berdinetan» bizi dira: «ha­rrera-etxeetan dau­­­de­nak pisu ttiki-ttikie­tan bizi dira­ eta normalean jende aunitz bizi­ da elkarrekin». Haur horiek lehen mailako be­ha­rrak aseak dituzte, Erru­sia­ko Gobernuak harreran har­tzen­ dituzten haur bakoi­tza­ga­tik diru kopuru bat ematen dietelako hezi­tzaileei. Eta Gobernua bera da haur hauek berogai­lua, jatekoa eta arro­pa ba­dutela kontrolatzen duena. «Ga­bezia­rik haun­die­na afektiboa izan daiteke, normalean haur pila­ har­tzen dute harre­ran, eta elkar zain­tzen dute».

Koldobikeren hitzetan, okerragoa da familietatik­ datozen haurren egoera­: «baliteke afektiboki ga­be­­­ziarik ez izatea, baina egu­neroko lehen beha­rrak ase gabe dituzte: eli­kadu­ra arazoak, etxe­ko berogailuarekin arazoak, arro­pa falta...». Familieta­tik datozen hau­rrak «ha­gitz p­obreak» dira.  Elkar­te­ko kide batzuk egoera hori bertatik bertara ikusi­ dutelako daki «familietatik Nafa­rroara datozen haur ba­tzuk hagitz pobreak dire­la». Are gehiago, «ba­tzuk egu­rrezko etxeetan bizi dira, eta ez dute komunik­ ere». Errusian neguan, 35 gradu zero azpitik egin dezake eta «egurrezko etxetxo batean bizi badira, eta tenperatura horre­kin, atera kon­tuak­­ ­zein baldin­tzatan bizi diren».
Baina Atarrabia Elkartasun Elkartearen bitartez, udako hilabeteetan eta Eguberrietan eguneroko min eta bizi baldin­tza eskas horiek arintzeko aukera dute.


HAMAR HAUR NAFARROAN
Duela 25 bat urte hasi­ zen guztia. «Txernobil­go istripu nuklearraren ondo­rioz, Erru­siako umezurtz-etxee­­tan zeuden haurre­kin lagun­tza eskatu zuen­ Erru­siako Gobernuak. Es­tatu mai­lako mugimendua izan zen, eta hasiera­ hartan, Nafa­rroako Mu­ga­rik­ Gabe Elkartearekin Ata­rrabia, Al­tsasu eta Ara­kil­go familia­ aunitz Errusiako hau­rre­kin lanean hasi ziren», dio aranzta­rrak. Espe­rien­­tzia haren ondotik, 1996­an sortu zen Atarra­bia Elkartasun Elkartea: «bere momentuan 40 familia egon ziren el­kartean eta gaur egun,  hamar gara». Onartu digu familia be­rriak sar­tzea gus­tatuko litzaiekeela.
Euskal Autonomia Erkidegoan bada bertze elkarte bat, Bikarte. Hain zuzen, elkarte hone­tako kideei irratian egindako elkarrizketa bat aditu zutenean erabaki zuten Koldobikek eta familiak mugimendu honetan sartzea: «elkartekoekin ha­rre­manetan jarri ginen, elka­rrizketa bat egin ziguten eta haurrak zein errealitate­tik datozen erran­ ziguten. Eta gaur egun, Ata­rrabia Elkartasun Elkarteko kide gara».

 


«SUPERBIBIENTEAK DIRA»
Bortz urte pasatu dira­ geroztik, baina Koldobikek gogoan du Andrey le­henbiziko aldiz etxera eto­rri zen urte hura: «urdu­ri etorri zen, eta hasiera gogor xamarra izan zen». Alde batetik, hiz­kun­tza aipatu digu: «hizkun­tzare­kin gorabehera batzuk izaten dira. Elkarteak egunerokotasunean sor daitezkeen elka­rrizketak azaltzen dituen gida bat ematen du eta horrez gain, keinuak ere erabili genituen». Hala ere, Andrey «hasieratik euskaraz ikas­ten hasi zela» az­pi­ma­­rratu digu: «hi­tzak barne­ra­tu zituen, eta gehienbat euskaraz solasten ginen. Haur hauek superbi­bienteak dira eta dagoenera mol­da­tzen dira. Sinestezina bada ere, ikustekoa zen lehenbiziko bi hilabete eta erdian Andrey euskaraz nola moldatzen zen. Primeran bar­neratu zuen euskara, elkar ulertze­ko moduan».
Kulturaz ere aritu zaigu: «bertzelako kultura batetik datoz. Hagitz gogorrak dira, egoera gogor batetik datozenak, eta errusia­rren izaera bera ere hagitz gogorra eta hotza da. Etortzen direnean ez dituzte gure ohiturak ezagu­tzen, ez etxe­koak, ez kalekoak ere... Hortaz, eurekin egon behar da gauzak ulertarazi eta nola diren adierazteko». Haur hauek ez dute­la­ arris­kurik ikusten ere gaineratu digu: «ez daude ohi­tuak euren gainean­ nor­bait ego­tera  eta norai­no ailega­tzen ahal diren probatzea gusta­tzen­ zaie, dena ematea. Eurentzat bihurrikeri­txoak direnak hemen ba­tzuetan bihu­rri­keria haundiak edo go­go­rrak dira, eta hasieran, gainean egon behar da». Kasu bat aipatu digu: «ige­rilekura joan ginen lehenbiziko aldian, keinuen bitartez igerian bazekien galdetu genion. Berak baietz, eta salto egin zuen, baina ur azpira joan­ zen. Ez zekien igerian, baina inongo bel­du­rrik gabe egin zuen ure­ta­ra salto». Dena den, ez zenez saia­tu gabe gelditu, «uda hartan, gibeleraka igerile­kuan alde batetik bertzera igeri egiten ikasi zuen, baita urpean igeri egiten ere».
Umezurtza da Andrey, eta Karina arreba bikiare­kin udak Nafarroan pasa­tzen ditu. Arrebak Burlatan eta Andreyk Aran­tzan. Bizitza ez da erraza izan eurentzat: «Andrey joan den udan hasi zen bere bizi­tza­­­­ko kontuak kontatzen eta bizitza gogo­rra izan du». Azaldu digunez, «ttikia zenean hil zitzaion ama eta ederki oroitzen da egun ho­rre­­taz eta egun horretan bizi izandako hain­bat egoeraz. Pasatutakoak pasatuta ere, haur goxoa, maita­korra­ eta mutiko ona da».


EMAN ETA HARTU
Momentu politak ditu gogoan Koldobikek: «hau­rrak nola goza­tzen duen ikusita, zein­ gustura egoten den, kalean eta batez ere bizikletarekin nola goza­tzen duen...». Hori ede­rra dela dio. Hasieratik etxean aunitz lagun­du duela ere azpimarratu digu: «etxe­ko lanak egiten, erosketak egiten, sukaldean, baratzean, ohea egitera­koan ez du zimur bat ere uz­ten...». Da­goene­ko hemengora «eder­­ki  ohi­tu» dela ere adierazi digu. Gaur egun, «primeran solasten da eus­ka­raz­ eta urtean zehar skype bidez manten­tzen dugun komunikazioarekin ez zaio atzen­tzen. Urtetik urtera lasaitu egin da, hemengo ohiturak ere ikasi­ ditu eta lagunak ere egin ditu eta ez du eurekin biltze­ko arazo­rik».
Bidaia luzea egin behar du Errusiatik­ Aran­tza­ra etortzeko, baina inongo alferkeriarik gabe har­tzen du hegazkina. Kontent etortzen baita eta etortzen denean «momentu guztiak apro­be­txatu» nahi izaten omen ditu, «eta batez ere kalea. Siberian negua luzea denez, ordu aunitz etxean pasatzen ditu, eta Aran­tzara etor­tzean, ordu guztiak etxe­tik kanpo pasako lituzke. Bizikleta­ hartu eta kanpora joan nahi izaten du. Aunitz gozatzen du ho­rrela».
Andrey pozik, eta Koldobike ere bai, «hagitz gus­tura» dagoela aitortu baitigu. Are gehiago, ho­rrelako harrera bat egitera animatu nahi du jendea: «errusiarrak, saha­ra­­rrak, somaliarrak... Harre­ra desberdinak egin daitezke». Bere irudiko, «gure bizitzan sartuak gaude, lana, gure eginbe­harrak... eta kostatzen da denboraldi baterako hau­rrak hartzea». Baina argi dio berak: «merezi du. Hau­rrei gauza aunitz ematen ahal dizkiegu­ eta eurek guri ere bai». Alaitasu­nez «bete-be­teak» joaten direla ere aipatu digu: «lehenbi­zi­ko egunetan ateratzen ditugun ar­gaz­kiak eta uda akaberakoak guztiz desberdinak dira. Uda aka­be­rako ar­gazkietan An­drey­ri­ diztira ageri zaio, argita­su­­­na... Badakit euren errea­litate krudelera buel­tatu behar dutela, baina hu­rrengo urtean itzu­liko direna­ren ilusioarekin bizi dira eta badakite hemen gure­kin gozatu eginen dutela»­.

Publizitatea eta erakundeen dirulaguntzak ez dira nahikoa TTIPI-TTAPAren eta ERRAN.EUSen etorkizuna bermatzeko, eta zu bezalako irakurleen babesa behar dugu aitzinera egiteko.


Egin TTIPI-TTAPAren lagun