Gaur goizean LIFE Kantauribai proiektua aurkeztu dute Bertizko Jaurerriko Parke Naturalean. Proiektu horren helburua da ibai-ekosistemari lotutako espezie eta habitaten kontserbazio-egoera hobetzea Bizkaiko Golkora isurtzen duten ibai eta ibaiadarretan. Nafarroak gidatuta, GAN-NIKen bidez, ekimen honek 25 oztopo eraistea aurreikusten du, horien artean Artikutzako presa, eta ubideen 85 kilometro askatzea, hiru eskualderen artean partekatutako bortz ibai-arrotan: Oria eta Urumea (Nafarroa eta Gipuzkoa), La Errobi eta Urdazuri (Nafarroa eta Akitania Berria) eta Bidasoa (hiru eskualdeek partekatzen dute).
Gaur goizean LIFE Kantauribai proiektua aurkeztu dute Bertizko Jaurerriko Parke Naturalean. Proiektu horren helburua da ibai-ekosistemari lotutako espezie eta habitaten kontserbazio-egoera hobetzea Bizkaiko Golkora isurtzen duten ibai eta ibaiadarretan. Nafarroak gidatuta, GAN-NIKen bidez, ekimen honek 25 oztopo eraistea aurreikusten du, horien artean Artikutzako presa, eta ubideen 85 kilometro askatzea, hiru eskualderen artean partekatutako bortz ibai-arrotan: Oria eta Urumea (Nafarroa eta Gipuzkoa), La Errobi eta Urdazuri (Nafarroa eta Akitania Berria) eta Bidasoa (hiru eskualdeek partekatzen dute).
Itziar Gomez, Nafarroako Gobernuko Landa Garapen eta Ingurumen kontseilariak nabarmendu duenez, «beharrezkoa da ibaietako biodibertsitatea zaintzeko eta ibaien konektibitatea berreskuratzeko, egun zaharkituta dauden azpiegiturekin eta obra»hidraulikoekin zatituta eta gaizki tratatuta daudelako».
Proiektuaren aurrekontu osoa 10.858.333 eurokoa da, eta Europar Batasunak LIFE programaren bidez %60ko (6.514.995 euro) kofinantziazioa du. Programa hori 2022ko urriaren 1etik 2027ko irailaren 30era bitartean gauzatuko da.
Nabarmentzekoa da jarduera hau LIFE Irekibai bukatu berriaren jarraipena eta bilakaera dela. Bidasoa eta Leitzaran erreketako habitaten eta ibai-espezieen kontserbazio-egoera hobetzeko balio izan du.
Ubideen 85 kilometro askatzea
Zehazki, LIFE Kantauribairen helburua ibaien zatiketa murriztea da, espezieak eta habitatak egoera txarrean edukitzera bultzatzen duten oztopoak direlako. Horretarako, ibai-konektibitatea ekologikoki berrezarri eta heriotza-arrazoiak ezabatu nahi ditu. Izan ere, Natura 2000 Sareko 15 eremutan ibaien ekosistemarekin lotutako espezie eta habitaten kontserbazio-egoera hobetzeko modua da, eta Kantauriko itsasertzeko ibaiek arazo bera dute.
Helburu horiek lortzeko, hainbat jarduera eginen dira, bertzeak bertze, 25 oztopo eraistea. Horren ondorioz, guztira 85 kilometro ibilgu libre geldituko dira, 26 kilometro ibilgu nagusietatik (13 km Urumea ibaian, 6 km Orian eta 7 km Bidasoan) eta 59 kilometro bigarren mailako ibilguetatik (8,4 km Urumea ibaiaren arroan, 1,2 km Oria ibaiaren arroan, 33 km Bidasoa arroan eta 17 km Urdazurin).
Eraispenen artean, Enobietako presa (Artikutza), desgaitzea nabarmentzen da. Hustu ondotik desgaitzeko izapideak egiten ari den estatu espainiarreko azpiegiturarik handiena da. Modu berean, arrainei pasatzen laguntzeko eraitsi ezin diren bertze zazpi oztopo iragazkortzea aurreikusi dute.