Baztango historiari, politikari eta kulturari arras lotua dagoen pertsona da Pedro Mari Esarte Muniain (Elizondo, 1936) eta Nafarroako eta Baztango historiaren aztertzaile nagusietakoa da gaur egun. Bertako historiari buruzko 30 liburu eta publikazio baino gehiago idatzi ditu; Nafarroako Artxibo Orokorrean ikertzen emandako milaka orduen emaitza zuzena.