2008ko abenduaz geroztik Nafarroako Bertsozale Elkartean dabil lanean Lorea Arburua elizondarra. Gaur egun, Elkarteko idazkaria dugu eta urteko egitasmoak antolatu eta lan-taldeak dinamizatzea da bere ardura: Nafarroako Bertsolari Txapelketa, bertso-eskolak, Hezkuntza Arautuko bertsolaritza programa, Eskolarteko Txapelketa, sariketak, bertsolaritza zikloak... Guztia aitzinera ateratzeko diru-iturriak ere berak kudeatzen ditu. Orain, halere, hastear den Nafarroako Bertsolari Txapelketa prestatzen topatu dugu buru-belarri.
G. PIKABEA | ELIZONDO
Zein dira Nafarroako Bertsolari Txapelketaren ezaugarririk aipagarrienak?
Nafarroako Bertsolari Txapelketa gaur egun Nafarroan euskaraz eta gazteleraz egiten diren ekimenen artean ekitaldirik inportanteenetako bat da. Bi hilabetez batetik bertzera ibiltzen den ekitaldi jendetsu eta bizia da, ehuneko ehunean bertako sortzaileek egina eta antolatua. Lehia eta kultur adierazpidea orekatzea da bertze ezaugarrietako bat, txapelketa izanik guretzat txapeldun bat izendatzea ez baita inportanteena, txapelketaren inguruan sortzen den zurrunbiloa baizik.
Berrikuntzarik badu aurtengo txapelketak?
Azken urteotako formulak emaitza onak eman ditu eta ez genuen berrikuntza handirik egiteko beharrik ikusten. Hala ere, badira: parte-hartzaile kopurua handitzearen ondorioz kanporaketa saioa egin genuen abenduan, finala berriz ere Elizondon jokatuko da… Baina, oro har, azken urteotako eskemarekin segitu nahi izan dugu. Moldaketa gehienak barne funtzionamendukoak izan dira.
Noiz hasi zineten txapelketa prestatzen?
Gaur egun bakarkako txapelketa bi urtetik behin egiten dugu eta erraten ahal da bat akituta hasten garela hurrengoan pentsatzen. Dena den, eguneroko lanean eta praktikan Bardoak taldekako txapelketa akituta hasi ginen aurtengoari begira, iazko maiatzean. Lehenik talde antolatzailea martxan jarri eta txapelketaren ezaugarriak zehaztu genituen. Hortik aitzinera, izen-ematea zabaldu, saioak egiteko tokiak lotu, irudia zehaztu, euskarriak prestatu… Egitasmoak duen dimentsioarekin ikusten ez den lan aunitz egin behar da txapelketa antolatzeko.
Zein egoeratan dago Nafarroako Bertsozale Elkartea?
Azken bi urteak ekonomikoki gogorrak izan dira, batez ere Nafarroako Gobernuak Bertsolaritza Irakaskuntzan egitasmoari finantzazioa kendu dionetik. Berez, nahiko mugan egon gara beti. Baliabide eskasekin proiekturik osatuena egiten saiatzen gara, baina azken urteotako egoerak aunitz zaildu du gure egunerokoa. Dena den, udaletatik eta kolektibo eta norbanakoengandik babes handia ari gara jasotzen eta bertze behin ere argi dugu tokiko erakunde gehienek aunitz baloratzen dutela gure lana. Aldi berean, bertsolaritzaren proiektua Nafarroan inoiz baino biziago ikusten dugu.
Nola ikusten duzu bertsolaritza Nafarroan?
Aunitzendako txapelketa da bertsolaritzarekin duten harreman bakarra, baina txapelketa egiten ari garen lanaren isla baino ez da. Nafarroako Txapelketa sasoi goxoan badago eta inoiz baino parte-hartzaile gehiago baditu, Nafarroako bertsolaritza momentu onean dagoelako da. Azken urteotan bertsolaritza geografikoki hedatu egin da; bertso-eskolak herri eta zonalde desberdinetan sortzen ari dira, zaletasuna igo da eta taldekako txapelketak bultzada eman die bertsolaritzaren molde berriei. Diruz eta baliabidez eskas, baina proiektua inoiz baino sendoago ikusten dut.
Txapelketa beharrezkoa du bertsolaritzak?
Txapelketen funtzioen gaineko eztabaida historikoa da bertsolaritzan. Gaur egun eta hemen Nafarroan, Bertsolari Txapelketak proiektuari onura handia egiten diola uste dut, baita euskal kulturari ere. Euskaraz egiten den kultur sorkuntza konplexurik gabe agertzea inportantea da oraindik, eta Txapelketak funtzio hori ere betetzen du. Urtean zehar egiten dugun lan isila azalarazteko ere balio du. Nafarroako bertsolaritzak duen erakusleihorik handiena da eta ez soilik euskaldunen aitzinean, Nafarroako erdaldun aunitzek txapelketari esker izaten baitute bertsolaritza eta euskal kulturaren berri.
2015EKO TXAPELKETA
«Otsailaren 7an hasi eta martxoaren 28ra bitarte, hiru fasetan bederatzi saio jokatuko dira: bortz final-laurden, hiru finalaurreko eta finala. Hasieran, 33 bertsolarik izena eman bazuten ere, abenduan antolatutako kanporaketa medio, 30 bertsolarik kantatuko dute final-laurdenetan. Ondoko fasera 18 pasako dira eta finalean zortzi izanen ditugu. Finalaurreko bat martxoaren 8an Lesakan jokatuko da eta finala, berriz, 28an Elizondon»