Azken zortzi urteotan Madrilen bizi da Hasier Larretxea Gortari (Arraioz, 1982), eta erran digunez, gustura. Duela gutti, ordea, Euskal Herrian izan da bere azken liburua aurkezteko: Larremotzetik (Erein). Gauza intimoak kontatzera ausartu da, eta Hasierrek berak aitortu digu «kronika sentimental baten kontakizuna» izan dela. «Leinuaren zama kitatzeko modua» ere badela gaineratu digu, eta aldi berean, «iraganarekin eta hein batean, Baztanekin baketzeko» balio izan diola. Martxoan zendu zitzaion amatxi Leonitari eskaini dio.
Gurutze PIKABEA
Zergatik idatzi duzu liburua?
Abiapuntua amatxi Leonita izan zen. Amatxik garai bateko istorioak kontatzeko trebezia baino, argitasuna izaten zuen, ez zuen gaur egungo kontuei buruz ilusiorik, baina garai bateko baserri inguruko gertaera, ohitura eta kontakizunen inguruko mamia izaten zuen. Bere etxera joan eta grabazioak osatzen hasi nintzen, baina hasiera hartan liburua idazteko asmorik gabe. Herriari atxikitutako amatxiren istorio zaharrak izan ziren liburua idazteko abiapuntua eta horregatik eskaini diot berari. Baina liburua ez da garai bateko usadioiei buruz bakarrik ari. Album familiar baten gisa ere egin dut, ausentziak eta presentziak ageri dira, eta galdemodu aunitz era bai, zenbait gertakari latzen inguruan kustionamendu bat ere badago. Niregandik espero zenaz ere ari naiz. Ttikitatik aizkora eta harria goititzen nituen aitaren irakaspenaren ondorioz. Ez naiz aizkolari edo harri-jasotzaile fina izan, eta alde horretatik liburua nire aita eta irakatsitakoa omentzeko modua ere bada, baina ez aizkoraren bitartez, literaturaren bitartez baizik.
Begientzat ederra bezain pertsona sentsibleentzat gordina den inguruan jaiotakoa zarela dio editoreak...
Sakonean, norberaren bilaketa pertsonalaren eta norbera onartzearen eta inguruak onartzearen ariketa sakona da, eta nerabezaroko argilunak ere ageri dira. Liburuan intentsitate haundia dago eta hainbatetan zuzenean zuzendu natzaio herrian bizi izan ditudan gertaerei. Aipamen eta pentsamendu batzuk ere biltzen ditut, gaur egun ere ume baten garapen osoan eragin dezaketenak. Ariketa pertsonal haundia da, gogorra eta nire aldetik ausarta, nire identitatea agertzen dudalako. Nire tokia aurkitzeko beharra badago eta hor kokatu behar dira Madril eta asebete ez ninduen ingurune bat. Bidaia luzea eta sakona egina naiz eta liburuan hori islatzen da.
Gauza intimoak kontatzera ausartu zara...
Familiaren nondik norakoak kontatzen ditudalako kezka ere banuen, baina ez inondik inora arinkeriatik edo sentsazionalismotik begiratuta. Proposamen serio eta trinkotik egina dago. Kontu kitatze ariketa bat baino, kronika sentimental baten kontakizuna da liburua, edozein haranetako edozein familiaren istorioa izan zitekeena. Bakoitzaren ongizatearen aldeko aldarria ere bada liburua.
Liburua idatzita lasaiago gelditu zara?
Bai, iraganarekin edo hein batean Baztanekin baketzeko modua izan da. Mingarria izan daiteke, baina ez dut nahita egin. Bakoitzak bere munduan tokia aurkitzeko zailtasun eta gertakari horiek ere hor daude. Prozesu sakona izan da, batzuetan gogor samarra. Iraganarekin elkarrizketa bat izan da eta leinuaren zama kitatzeko modua. Gaztetan nire abizenak pisu haundia zuen, niregandik bertze zerbait espero zen eta horrek ez ninduen ni izaten uzten. Liburua bizkarreratu dudan harririk pisutsuena izan da, baina jauzi egin eta bota dut. Baketze eta baretze ariketa bat izan da. Iraganeko korapilo edo une latz eta goibelak hortxe daude, baina pozik nago liburuaren ibilbidearekin.
Duela zortzi urte Madrilera joan zen Hasier hura eta oraingoa zertan aldatu dira?
Gauza aunitzetan. Baztanen bizi nintzenean, ez nuen gaur egun daukadan barne baretasunik eta lasaitasunik lortu nire buruarekin. Zenbait gairen inguruan adierazteko beharra nuen, baina nire baitarako baino, kanporako bizi nitzen, hein batean errenka. Orain, zentzu guztietan, askeagoa naiz. Hutsetik hastea gogorra izanda ere, gure baitan daude aldaketak eta hobetze prozesuak.
IZENBURUAREN ZERGATIA
«Larremotzetik liburuaren izenburua aitari egindako omenaldi zuzena da, berak larremotzekoa dela erraten baitu. Larrea testu batzuetan parajea ere bada eta testu motzak dira. Hitz indartsua eta esanguratsua iruditu zitzaidan, eskualdeko nekazari jende umilen taupadak bildu ahal izateko».
BAZTANEKIN HARREMANA
«Deskantsatzera eta lasaitzera hurbiltzen naiz. Hiriko bizimodua gogorra zaidanean indarrak hartzeko baliagarri zait»