Errolda datuak eskuetan, batuketarik egin ezina da eskualdeko herri aunitzen buruhaustea. Berriki kaleratutako neurketen arabera, 2013 hasieran 27 herrietatik 18k aurreko urtean baino herritar gutxiago zituzten erroldan, eskualdean denera 261 guttiago zenbatu dira. Gorakada nabarmen bakarra Elgorriagan izan da, 20 biztanle gehiago batuta.
Urte hasierarekin batera kaleratzen dituzte errolda datu ofizialak. Bertan, herri bakoitzean aurreko urteko urtarrilaren 1ean erroldatuta zeuden biztanleen kopurua zehazten da. Hala, 2013ko urtarrilaren 1eko datuak eman dituzte berriki jakitera eta eskualdean, azken urteetako joerari eutsiz,beheiti doa datu dantza. TTIPI-TTAPAren eremuko 27 herrietatik 9k bakarrik lortu dute biztanle kopurua igotzea. Zehazki, Bera, Donamaria, Elgorriaga, Etxalar, Goizueta, Sara, Urdazubi, Urroz eta Zubietan izan da goraldia. Igoera nabarmenik ez ordea, biztanleriaren % 9,76ko igoera izan baitu gehien hazi denak, Elgorriagak; 205 biztanle izatetik 225 izatera iritsi dira.
Inoizko kopururik baxuenetan
Txanponaren beste aldean, Arano, Arantza, Areso,Beintza-Labaien, Bertizarana, Ezkurra, Ituren, Oiz, Saldias eta Sunbilla daude. 1900 urtetik honat izan dituzten errolda daturik baxuenak bildu dituzte 2013 hasieran. Datuak kezkagarriago bihurtzen dira, herririk kaltetuenak, aurrez ere, biztanleria tasa baxuena zutenak direlako. 300 biztanletik beheitiko bederatzi herri daude eskualdean eta hauetatik zortzik galdu dituzte herritarrak. Beherakada handiena jasan dutenak, Zugarramurdi eta Ezkurra izan dira, 23 eta 13 biztanle gutxiagorekin, hurrenez hurren.
10 herritan historikoki bildutako herritar kopururik baxuena erregistratu zuten 2013ko urte hasieran.
Gibelera begira
Historian nahi baino urte gehiagoz egin behar da gibelera eskualdeko zenbait herriren goraldiak ikusteko. Eskualdeko 7 herritan adibidez, 1920an jasoak dira daturik altuenak: Arano, Arantza, Areso, Bertizarana, Donamaria, Eratsun, Igantzi eta Urrozen. Ordutik aurrera, sorgin gurpila bilakatu da herri hauentzat biztanleriari ezin eutsia.
60. hamarkadaren bueltan kanpotarrak erakarri eta bertakoak herrian geratzea ahalbidetu zuen eskualdeko industriak izandako goraldiak. Ez zuen luzaroan iraun ordea, sektoreak aldaketa sakona bizi eta automatizazioak lanpostu murrizketa eragin zuen. Egungo krisiak ere ez du lagundu, Baztango herriak ere jo ditu gogor. Horrek, jendea Gipuzkoara eta Nafarroako beste inguruetara joatea eragin du.
Ez dute hala ere eskualdeko egoera makurrena bertan bizi. Basaburu ttikia, Bertizarana, Urdazubi eta Zugarramurdi dira daturik beltzenak biltzen dituztenak. Sortzeek heriotzak orekatzeko gaitasunik ez eta erakarpen gaitasun urria dute.
Gorantz egin dutenak
Sara eta Senpereko bizilagun kopuruak nabarmen egin du goiti azken hamarkadetan. Igoera horretan, eragin handiena izan duena kanpoko jendearen etorrera izan da.
Bortzirietako datuei erreparatuz gero, 1981etik honat biztanleriari eustea lortu duela erakusten digu grafikoak, baina egiaz, Beran bizi izan duten gorakadak ahalbidetu du hori, 50. hamarkadatik honat ia %40 hazi baita. Arantza, Etxalar, Igantzi eta Lesakan beheiti egin dute datuek, batzuetan nabarmenago bertzeetan erreskan. Berako kasuan, Irungo hurbiltasunak eta Alkaiaga-Zalaingo industria guneak eskaintzen dituen lan aukerak azaldu dezakete bizi duen goraldia.
Malerrekan berriz, Doneztebe salbuespena da. Azken urtean, 13 biztanle guttiago dituen arren, 1960ko biztanleria kopurua (836 biztanle) bikoiztu egin du (1.681 biztanle).